Επίδαυρος “Προμηθέας Δεσμώτης”

Ο Φυσιολατρικός μας στις 12 Ιουλίου 2014, βρέθηκε στην Επίδαυρο για να παρακολουθήσει το θεατρικό αριστούργημα του Αισχύλου, Προμηθέα Δεσμώτη. Για πρώτη φορά το πολιτιστικό τμήμα του συλλόγου μας επιχείρησε αυτή την εκδήλωση, η οποία ήταν πολύ επιτυχημένη. Η συμμετοχή των μελών μας αρκετά μεγάλη και μάλιστα συμμετείχαν πολλά μέλη και από τη νεολαία.
Θα καταβάλουμε κάθε προσπάθεια ώστε η Επίδαυρος να μας γίνει θεσμός.
Παρακάτω παραθέτω κάποιο σχόλιο που έκανα του έργου και που διανεμήθηκε σε όσους συμμετείχαν στην παρακολούθηση του.

Ο Προμηθέας δεσμώτης, η μόνη σωζόμενη τραγωδία στην οποία κανένας από τους χαρακτήρες δεν είναι κοινός θνητός, διαφέρει αισθητά από τις υπόλοιπες τραγωδίες του Αισχύλου. Αρκετοί μελετητές -ίσως η πλειονότητα- θεωρούν το έργο ψευδεπίγραφο. Δεν γνωρίζουμε με βεβαιότητα πότε γράφτηκε ούτε αν ανήκε σε τριλογία (“Προμήθεια”) ούτε, σε περίπτωση που συνέβαινε κάτι τέτοιο, ποια ακριβώς θέση κατείχε στην τριλογία.

Η τραγωδία Προμηθέας Δεσμώτης γράφτηκε και διδάχτηκε μεταξύ των ετών 470 και 475 π.Χ. Ο σχετικός μύθος έχει αρκετές παραλλαγές. Σύμφωνα με την πιο γνωστή, ο Προμηθέας, για να βοηθήσει τους ανθρώπους, έκλεψε από τον Ήφαιστο τη φωτιά και τους την έδωσε, διδάσκοντάς τους παράλληλα τις επιστήμες και τις τέχνες. Ο Δίας, για να τον τιμωρήσει, τον έδεσε στο όρος Καύκασο κι έστελνε κάθε μέρα έναν αετό να τον τρώει το συκώτι. Τον Προμηθέα τον ελευθέρωσε ο Ηρακλής.

Ο Δίας αντιπροσωπεύει τους πρωταρχικούς προγεννήτορες Πατέρες μας, οι οποίοι έπλασαν τον άνθρωπο χωρίς νου. Ενώ ο Προμηθέας συμβολίζει τους πνευματικούς δημιουργούς μας οι οποίοι «έπεσαν» στην ύλη (ανθρωπότητα) για να την διαφωτίσουν. Άνοιξε το δρόμο των ανθρώπων προς τους θεούς δίνοντάς τους το πυρ, τη λογική. Και η λογική είναι η ειδοποιός διαφορά του ανθρώπου από τα άλλα έμβια όντα. Είναι η ουσία του και όχι απλά ένα κατηγόρημα της ύπαρξης.

Ο Αισχύλος στο έργο του εκφράζει το ιδανικό του πολίτη, που μόνος του αποφάσιζε και δρούσε, που ήξερε να ορθώνεται μπροστά στη μοίρα του και να νικάει με τη λογική του. Και αυτήν τη λογική θέλει να εκφράσει στο θέατρό του. Ο Προμηθέας θα γίνει το σύμβολο του τραγικού ή πολιτικού ανθρώπου, του ανθρώπου που δημιούργησε τον πολιτισμό. Είναι ο ήρωας που ορθώθηκε με τη δύναμη, με τη θέλησή του και το δόλο ενάντια στους θεούς. Οι θεοί τον τιμωρούν, αλλά ο Προμηθέας αλύγιστος συνεχίζει να αντιστέκεται. Και στο τέλος νικάει και λυτρώνεται, παραμένοντας αθάνατος στη μνήμη των ανθρώπων.

Καίτη Ευκλείδου